नमस्कार मित्रानो आज आपण (MBBS full form in Marathi) या लेखात MBBS म्हणजे काय, MBBS चा फुल फॉर्म काय आहे, MBBS होण्यासाठी कोणकोणते निकष असतात ते या लेखातून बघण्याचा प्रयत्न करणार आहोत. त्यासोबत MBBS साठी कोणती प्रवेश परीक्षा आहे, MBBS साठी कोणते विषय असतात आणि MBBS पूर्ण केल्यानंतर कोणकोणत्या ठिकाणी नौकरीची संधी आपणास मिळू शकते? ते आज MBBS full form in Marathi मधून समजून घेऊयात. चला तर बघू काय MBBS full form in Marathi आणि MBBS meaning in marathi.
Table
MBBS full form in Marathi :
MBBS full form | Bachelor of Medicine and Bachelor of Surgery |
MBBS full form in Marathi | बॅचलर ऑफ मेडिसिन आणि बॅचलर ऑफ सर्जरी |
MBBS full form in Hindi | बैचलर ऑफ मेडिसिन और बैचलर ऑफ सर्जरी |
MBBS चा फुल फॉर्म आहे बॅचलर ऑफ मेडिसिन आणि बॅचलर ऑफ सर्जरी (Bachelor of Medicine and Bachelor of Surgery) तसेच ल्याटिन भाषेत तिला Medicinae Baccalaureus Baccalaureus Chirurgiae असे म्हणतात. MBBS चा हा अभ्यासक्रम साधारण ५.५ वर्षांचा असतो. MBBS हि एक व्यावसायिक वैद्यकीय पदवी आहे. ज्या लोकांना डॉक्टर व्हायचे आहे, त्यांच्यासाठी MBBS हि त्यांच्या स्वप्नातील व्यवसायाचे प्रवेशद्वार आहे. भारतात सर्वसाधारणपणे ६०० मेडिकल कॉलेज आहेत जे प्रत्येक वर्षी ८ हजार विद्यार्थीना MBBS चा अभ्यासक्रम उपलब्ध करून देतात.
एमबीबीएस पात्रता निकष :
एमबीबीएस साठी पात्रता निकष खालील प्रमाणे आहे.
पात्रता परीक्षा | मान्यताप्राप्त संस्थेतून 12 वी उत्तीर्ण सोबत भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र व जीवशास्त्र विषय असणे आवशकआहे. |
किमान वयाची आवश्यकता | १७ वर्ष |
प्रवेश परीक्षा | NEET |
पात्रता गुण | OPEN – 50%, ओबीसी/एसटी/एससी – 40%, पीडब्ल्यूडी – 45% |
एमबीबीएस प्रवेश परीक्षा:
MBBS साठी भारतात NEET हि एकमेव वैध वैद्यकीय प्रवेश परीक्षा आहे. प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवारांनी NEET ला उपस्थित राहणे आवश्यक आहे. हि परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यास आपण वैद्यकीय महाविद्यालयात प्रवेश घेऊ शकतो. परदेशातून एमबीबीएसचा अभ्यास पूर्ण करण्यासाठी विद्यार्थ्याना मान्यताप्राप्त विध्यापिठातून भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, गणित आणि जीवशास्त्र हे विषय घेऊन १०+२ परीक्षा उत्तीर्ण करणे आवश्यक आहे.
एमबीबीएस अभ्यासक्रम:
सेमिस्टर्स | समाविष्ट विषय | तपशीलवार एमबीबीएस विषय |
Anatomy | मायक्रोएनाटॉमी, ग्रॉस एनाटॉमी, भ्रूणविज्ञान आणि आनुवंशिकी, आणि न्यूरोएनाटॉमी | |
सेमिस्टर १-२ (प्री-क्लिनिकल) | Biochemistry | आण्विक जीवशास्त्र, हार्मोन्स, जैविक पेशी, चयापचय मार्ग, कर्करोग आणि कर्करोग निर्माते, बायोमोलेक्यूल्स, एन्झाईम्स, अन्न आत्मसात करणे आणि पोषण. |
Physiology | श्वसन प्रणाली, पोषण, मूत्रपिंड, मज्जातंतू-स्नायू, सामान्य शरीरविज्ञान, गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल सिस्टम, न्यूरोफिजियोलॉजी, रक्त, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणाली, पर्यावरणीय शरीरविज्ञान, पोषण, योग. | |
Forensic Medicine | टॉक्सिकोलॉजी, फॉरेन्सिक मेडिसिन. | |
Community Medicine | संसर्ग, अप्रभावी त्वचारोग, ऍलर्जी विकार, गोनोकोकल आणि नॉनगोनोकोकल संक्रमण, ऍलर्जीचे विकार, मेलेनिन संश्लेषण, एपिडर्मोपायसिस, पॅथोजेनेसिस, अर्टिकेरिया, सोरायसिस, एचआयव्ही संसर्ग, संसर्गजन्य त्वचारोग, औषधांचा उद्रेक, त्वचारोग, त्वचारोग, बहुपयोगी रोग. | |
Pathology | सामान्य पॅथॉलॉजी, सिस्टमिक पॅथॉलॉजी, व्यावहारिक. | |
सेमिस्टर ३-५ (पॅरा-क्लिनिकल) | Microbiology | बॅक्टेरियोलॉजी, मायक्रोबायोलॉजी, व्हायरल इन्फेक्शनचे प्रयोगशाळा निदान, फंगल इन्फेक्शनचे निदान करण्यासाठी सामान्य प्रयोगशाळा पद्धती, नमुन्यांची वाहतूक, जिवाणू ओळखण्यासाठी सामान्य चाचण्या, गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल इन्फेक्शनशी संबंधित सूक्ष्मजीव, गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल इन्फेक्शन, जी परजीवी आणि विषाणूजन्य विषाणू, विषाणूजन्य रोग. मायकोलॉजी, परजीवीशास्त्र, लस, निर्जंतुकीकरण आणि निर्जंतुकीकरण, रोगप्रतिकारक निदान, यजमान-परजीवी संबंध, जिवाणू डाग आणि लागवड. |
Clinical postings in Wards | प्रत्येक एमबीबीएस विद्यार्थ्याला वॉर्ड्समधील क्लिनिकल पोस्टिंग यातून जावे लागते. येथे विद्यार्थ्यांना सामुदायिक औषधांच्या क्षेत्रात १२ आठवड्यांच्या क्लिनिकल पोस्टिंगची माहिती मिळेल. | |
Pharmacology | जनरल फार्माकोलॉजी, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणाली, ऑटोकॉइड्स, हार्मोन्स, विविध, गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल आणि श्वसन प्रणाली, ऑटोनॉमिक मज्जासंस्था आणि परिधीय मज्जासंस्था, मध्यवर्ती मज्जासंस्था, केमोथेरपी. | |
Community Medicine | सामुदायिक औषध समुदायाच्या एकूण लोकसंख्येच्या आरोग्य प्रणालीशी संबंधित आहे. प्राथमिक आरोग्य केंद्रांवर दिल्या जाणाऱ्या सेवा या विषयात शिकवले जाते. | |
Medicine and allied subjects | क्लिनिकल फार्माकोलॉजी, क्रिटिकल केअर मेडिसिन, वेदना व्यवस्थापन आणि उपशामक काळजी, विषबाधा, पाणी, इलेक्ट्रोलाइट आणि ऍसिड-बेस असंतुलन, विशिष्ट पर्यावरणीय आणि व्यावसायिक धोके, पोषण आणि चयापचय विकार, वैद्यकीय मानसोपचार, रोगप्रतिकारक प्रतिक्रिया आणि संक्रमण, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणाली. | |
सेमिस्टर ६-९ (क्लिनिकल) | Obstetrics and Gynaecology | प्रसूती, नवजातशास्त्र आणि अलीकडील प्रगती, स्त्रीरोग, मूलभूत विज्ञान, गर्भनिरोधक. |
Pediatrics | वाढ आणि विकास, लसीकरण, द्रव-इलेक्ट्रोलाइट, बालरोग आणीबाणी, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणाली, मध्यवर्ती मज्जासंस्था, वर्तणुकीशी संबंधित समस्या, पोषण, रक्तविज्ञान, गॅस्ट्रो-इंटेस्टाइनल ट्रॅक्ट, संसर्गजन्य रोग, निओनॅटोलॉजी, आनुवंशिकी, श्वसन प्रणाली, महत्त्वपूर्ण सांख्यिकी, फ्लूइडॉलॉजी, फ्लुइडॉलॉजी. , जनुकीय-मूत्र प्रणाली, बालरोग सर्जिकल समस्या. | |
Surgery and allied subjects | – | |
Clinical postings | – |
एमबीबीएस साठी असलेले विषय:
Anatomy | |
---|---|
Gross anatomy | Microanatomy |
Embryology and Genetics | Neuroanatomy |
Biochemistry | |
Biological cell | Biomolecules |
Enzymes | Metabolic pathways |
Food assimilation and nutrition | Molecular Biology |
Hormones | Cancer and cancer makers |
Physiology | |
General Physiology | Nerve–Muscle |
Respiratory System | Cardiovascular System |
Gastrointestinal System | Reproduction |
Pharmacology | |
General Pharmacology | Autonomic nervous system & Peripheral nervous system |
Central nervous system | Cardiovascular system |
Autacoids | Chemotherapy |
Pathology | |
General Pathology | Systemic Pathology |
एमबीबीएस साठी शुल्क:
भारतातील सर्वोत्तम वैद्यकीय महाविद्यालयांमध्ये, एमबीबीएस अभ्यासक्रमाची फी ५,00,000 ते INR ५0,00,000 दरम्यान आहे. एमबीबीएस अभ्यासक्रमात मुख्य आणि निवडक एमबीबीएस विषय जसे फार्माकोलॉजी, शरीरशास्त्र, पॅथॉलॉजी, सामुदायिक आरोग्य आणि औषध शास्र इ. तसेच ते कार्डिओलॉजी, नेफ्रोलॉजी, एंडोक्राइन, स्त्रीरोगतज्ज्ञ, सामान्य शस्त्रक्रिया इत्यादी तज्ञांमध्ये मास्टर ऑफ सर्जरी (एमएस) किंवा एमडी देखील करू शकतात.
एमबीबीएस नंतर नोकरीच्या संधी:
एमबीबीएस अभ्यासक्र पूर्ण केल्या नंतर उमेदवार हॉस्पिटल, नर्सिंग होम, खाजगी दवाखाने इत्यादींमध्ये डॉक्टर म्हणून आपले करिअर सुरू करू शकतात.
मुंबईतील वैद्यकीय महाविद्यालये:
महाराष्ट्र हे भारतातील सर्वोत्तम पायाभूत सुविधा असलेले एक मोठे राज्य आहे. हे भारतातील सर्वात श्रीमंत राज्य आहे. महाराष्ट्रात ५६ एमबीबीएस महाविद्यालये आहेत. मुंबई ही भारताची आर्थिक राजधानी आहे. मुंबईत ६ एमबीबीएस महाविद्यालये आहेत.
- LTMMC
- KJSMC
- ग्रँट मेडिकल कॉलेज
- सेठ जीएस मेडिकल कॉलेज
- टोपीवाला नॅशनल मेडिकल कॉलेज
- एचबीटी मेडिकल कॉलेज
- एमजीएम मेडिकल कॉलेज
- डी.वाय.पाटील युनिव्हर्सिटी
- तेरणा वैद्यकीय महाविद्यालय
- टोपीवाला नॅशनल मेडिकल कॉलेज
जगातील शीर्ष वैद्यकीय महाविद्यालये:
उमेदवार त्यांची वैद्यकीय किंवा एमबीबीएस पदवी परदेशी विद्यापीठांमधूनही घेऊ शकतात. अनेक मोठ्या परदेशी वैद्यकीय महाविद्यालयांमध्ये वैद्यकीय पदव्या आहेत पण त्यांना एमबीबीएस म्हणू नका. परदेशातील महाविद्यालये उमेदवाराला अधिक माहिती देतील आणि उत्तम विद्याशाखा, पायाभूत सुविधा आणि प्लेसमेंटच्या संधी उपलब्ध करून देतील. देशानुसार खालील काही शीर्ष परदेशातील महाविद्यालये दिली आहेत.
कॉलेजचे नाव | जागतिक क्रमवारी |
हार्वर्ड मेडिकल स्कूल | १ |
ऑक्सफर्ड विद्यापीठ | २ |
स्टॅनफोर्ड युनिव्हर्सिटी | ३ |
केंब्रिज विद्यापीठ | ४ |
जॉन्स हॉपकिन्स विद्यापीठ | ५ |
कॅरोलिंस्का इन्स्टिट्यूट | ६ |
कॅलिफोर्निया विद्यापीठ, लॉस एंजेलिस | ७ |
येल विद्यापीठ | ८ |
युनिव्हर्सिटी कॉलेज लंडन | ९ |
इम्पीरियल कॉलेज लंडन | १० |
FAQ : एमबीबीएस विषयी कायम विचारले जाणारे प्रश्न:
१) एमबीबीएस चा अभ्यासक्रम काय आहे?
एमबीबीएस पदवी हा इच्छुक उमेदवारांसाठी पदवीपूर्व स्तरावरील अभ्यासक्रम आहे. ज्यांना तज्ञ डॉक्टर बनण्याची त्यांची इच्छा पूर्ण करायची आहे. बॅचलर ऑफ मेडिसिन आणि बॅचलर ऑफ सर्जरी (MBBS), ही क्लिनिकल सायन्समधील तज्ञ पदवी आहे.
२) MBBS, MD पेक्षा चांगला आहे का?
नाही, MD पदवी विशेष प्रशिक्षणासाठी उच्च पदव्युत्तर पदवी दर्शवते. केवळ एमबीबीएस पदवी असलेले वैद्यकीय पदवीधर एमडी पदवी घेण्यास पात्र आहेत.
३) एमबीबीएस ४ वर्षांचा कोर्स आहे का?
भारतात एमबीबीएस हा कोर्स साडेपाच वर्षांचा आहे. ज्यामध्ये एक वर्ष अनिवार्य रोटेटिंग इंटर्नशिपचा समावेश आहे. हा कालावधी साडेचार वर्षांचा आहे जो ९ सेमिस्टरमध्ये वितरीत केला जातो.
४) एमबीबीएस आणि एमडी म्हणजे काय?
MBBS हा इयत्ता १२वीच्या वैद्यकीय विद्यार्थ्यांसाठी देशभरात शस्त्रक्रिया आणि औषधांचा सराव करण्यासाठी एक पदवीपूर्व कार्यक्रम आहे. दुसरीकडे, एमडी हा एक पदव्युत्तर वैद्यकीय अभ्यासक्रम आहे ज्यांनी एमबीबीएसमध्ये शिकवल्या जाणार्या विविध स्पेशलायझेशनसह त्यांचे पदवीपूर्व वैद्यकीय शिक्षण पूर्ण केले आहे.
५) मी NEET शिवाय MBBS करू शकतो का?
भारतात NEET शिवाय MBBS मध्ये प्रवेश मिळणे शक्य नसले तरी. भारतात किंवा परदेशात एमबीबीएसमध्ये प्रवेश घेण्यासाठी NEET परीक्षा अनिवार्य आहे. तुम्ही NEET परीक्षा उत्तीर्ण करू शकत नसल्यास, तुम्ही संबंधित आरोग्य विज्ञान अभ्यासक्रमांमध्ये सहभागी होऊ शकता. जीवशास्त्राच्या विद्यार्थ्यांसाठी अलाईड हेल्थ सायन्स हा सर्वोत्तम पर्यायी वैद्यकीय अभ्यासक्रम आहे.
६) एमबीबीएस शिकणे कठीण आहे का?
एमबीबीएस कठीण, वेळखाऊ आहे आणि त्यासाठी अत्यंत समर्पण आणि कठोर परिश्रम आवश्यक आहेत. एवढेच नाही तर इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस अँड रिसर्च, भटिंडा, पंजाब यांनी केलेल्या अभ्यासानुसार, यामुळे कुटुंबावर मोठा आर्थिक भार पडतो.
७) डॉक्टरमध्ये सर्वोच्च पदवी कोणती आहे?
डॉक्टर आणि सर्जनसाठी डॉक्टर ऑफ मेडिसिन (एमडी) ही सर्वोच्च पदवी आहे.
८) एमबीबीएसला शस्त्रक्रिया करता येते का?
त्याने इलेक्टिव्ह मेजर सर्जिकल प्रक्रिया करू नये. सर्जन किंवा स्त्रीरोगतज्ज्ञ उपलब्ध असलेल्या जवळच्या हॉस्पिटलमध्ये पाठवण्याची काळजी घेतली पाहिजे.
९) MBBS ला डॉक्टर म्हणता येईल का?
MBBS पदवीधर हे पात्र डॉक्टर मानले जातात, जे मूलभूत आरोग्यविषयक बाबींवर उपचार करू शकतात.
१०) मी १२वी नंतर एमबीबीएस करू शकतो का?
ज्या उमेदवारांनी विज्ञान शाखेचा इयत्ता 12 वी मध्ये अभ्यास केला आहे ते MBBS कोर्स करण्यास पात्र आहेत. एमबीबीएस करण्यासाठी विद्यार्थ्यांचे वय किमान १७ वर्षे पूर्ण झालेले असावे. भारतातील MBBS साठी प्रवेश राष्ट्रीय पात्रता कम प्रवेश परीक्षेच्या (NEET) निकालाच्या आधारे दिला जातो.
११) एमबीबीएस कोणत्या वयात पूर्ण केले पाहिजे?
तुम्ही वैद्यकीय महाविद्यालयात जाण्यासाठी जवळजवळ वयाच्या २० मध्ये प्रवेश घेऊ शकता. योग्य वयात प्रवेश घेतल्यास २५ -२६ वर्षांच्या वयात तुम्ही तुमचे एमबीबीएस पूर्ण कराल आणि 30 वर्षांच्या वयात तुम्ही तुमचे पदव्युत्तर शिक्षण पूर्ण करू शकता.
१२) भारतात एमबीबीएस करण्यसाठी किती खर्च येतो ?
देशभरातील ४२ विद्यापीठांद्वारे एकूण ६२०४ एमबीबीएस जागा (व्यवस्थापन आणि NRI कोटा) ऑफर केल्या जातात. विविध विद्यापीठांमध्ये व्यवस्थापन कोट्यासाठी वार्षिक एमबीबीएस अभ्यासक्रमाची फी सामान्यत जास्त असते, आणि ती INR २११००० /- ते INR २२,५०००० /- दरम्यान बदलते.
१३) कोणत्या देशात एमबीबीएस मोफत आहे?
युरोप किंवा युनायटेड स्टेट्समधील इतर देशांच्या तुलनेत जर्मनीमध्ये राहण्याची किंमत खूपच कमी आहे. जर्मनीमध्ये एमबीबीएसचा अभ्यास शिष्यवृत्तीसह पूर्णपणे विनामूल्य आहे.
१४) NEET परीक्षा कठीण आहे का?
NEET ही एक कठीण आणि आव्हानात्मक परीक्षा आहे यात शंका नाही. आम्ही देशाच्या एकल-स्तरीय वैद्यकीय प्रवेश परीक्षेबद्दल बोलत आहोत ज्यामध्ये लाखो विद्यार्थी परीक्षेला बसलेले असतात. तसेच इच्छित महाविद्यालयांमध्ये ऑफर केलेल्या जागा मर्यादित असतात.
१५) मी एमबीबीएस सहज पास करू शकतो का?
वैद्यकीय विद्यार्थ्याला योग्य मार्गदर्शन मिळाल्यास एमबीबीएसचा अभ्यास करणे अजिबात अवघड नाही. अभ्यास आणि प्रयत्नांमध्ये सातत्य ठेवावे आणि संकल्पनांचे स्पष्ट ज्ञान असले पाहिजे.
१६) एमबीबीएसमध्ये कोणते वर्ष कठीण आहे?
मेडिसिन, सर्जरी, पेडियाट्रिक्स, OBGYN, ऑर्थोपेडिक्स इ. यासारख्या प्रमुख विषयांमुळे अंतिम वर्षात विद्यार्थ्यांना येणाऱ्या दबावाचे महत्त्वाचे कारण आहे. तेव्हा त्यांना जास्तीत जास्त ताण येतो.
१७) मुलीसाठी कोणता डॉक्टर सर्वोत्तम आहे?
स्त्रीरोगतज्ञ हा स्त्रीच्या पुनरुत्पादक अवयवांमध्ये उद्भवणाऱ्या समस्यांवर उपचार करण्यात माहिर असतो आणि तुम्हाला मासिक पाळी किंवा इतर समस्यांचा सामना करावा लागल्यास स्त्रीरोगतज्ञ व्यवस्थितपणे उपचार करू शकतो.
१८) कोणता फील्ड डॉक्टर सर्वोत्तम असतात?
वर्क-लाइफ बॅलन्सनुसार टॉप १० सर्वात आनंदी डॉक्टर वैशिष्ट्यांची यादी खाली दिली आहे. त्वचाविज्ञान, ऍनेस्थेसियोलॉजी, नेत्ररोग, बालरोग, मानसोपचार, क्लिनिकल इम्युनोलॉजी/ऍलर्जी, सामान्य/क्लिनिकल पॅथॉलॉजी आणिनेफ्रोलॉजी.
१९) सर्वात कमी डॉक्टर पदवी कोणती आहे?
भारतातील पदवीपूर्व वैद्यकीय पदवी क्रम खालील प्रमाणे.
MBBS – बॅचलर ऑफ मेडिसिन, बॅचलर ऑफ सर्जरी.
BDS – बॅचलर ऑफ डेंटल सर्जरी.
BAMS – आयुर्वेदिक औषध आणि शस्त्रक्रिया बॅचलर.
BUMS – बॅचलर ऑफ युनानी मेडिसिन आणि सर्जरी.
BHMS – होमिओपॅथी औषध आणि शस्त्रक्रिया बॅचलर.
BYNS- योग आणि निसर्गोपचार विज्ञान बॅचलर.
२०) भारतीय एमबीबीएस यूएसए मध्ये वैध आहे का?
एमबीबीएस पूर्ण केल्यानंतर भारतीय विद्यार्थी थेट सराव करू शकत नाही कारण सराव करण्यासाठी अभ्यासाचा मूलभूत स्तर हा यूएसएमध्ये पदव्युत्तर आहे. त्यासाठी इतर अभ्यासक्रम पूर्ण करणे गरजेचे असते.
२१) एमबीबीएस नंतर कोणता कोर्स सर्वोत्तम आहे?
एमबीबीएस नंतरच्या सर्वोत्तम अभ्यासक्रमांमध्ये MD (डॉक्टर ऑफ मेडिसिन), MS (मास्टर ऑफ सर्जरी) आणि इतर डिप्लोमा प्रोग्राम्समधील स्पेशलायझेशन समाविष्ट आहे.
मित्रानो आज आपण MBBS full form in Marathi या लेखातून mbbs संधर्भात सर्व बाबी समजून घेण्याचा प्रयत्न केला आहे. आपणास Mbbs full form in marathi हा लेख कसा वाटला ते कमेंट करून नक्की कळवा.
आपण हे पण वाचू शकता…
१) Antigen test meaning in marathi?