मुद्रा लोन योजना मराठी
प्रधान मंत्री मुद्रा योजना (पीएमएमवाय) ही 8 एप्रिल २०१५ रोजी बिगर कॉर्पोरेट, बिगर-शेती, लघु / छोट्या उद्योगांना १० लाखांपर्यंत कर्ज उपलब्ध करुन देण्यासाठी सुरू केलेली एक योजना आहे. या कर्जाचे पीएमएमवाय अंतर्गत मुद्रा कर्ज किंवा मुद्रा लोन म्हणून वर्गीकरण करण्यात आले आहे. कर्जदार वर नमूद केलेल्या कोणत्याही कर्ज देणार्‍या संस्थांकडे जाऊ शकतो किंवा या पोर्टलद्वारे ऑनलाईन अर्ज करू शकतो. प्रधान मंत्री मुद्रा योजने च्या तत्वाखाली, ‘शिशु’, ‘किशोर’ आणि ‘तरुण’ या तीन प्रकारच्या योजने ची निर्मिती केली आहे, जे लाभार्थी मायक्रो युनिट / उद्योजकाची वाढ / विकास आणि वित्तपुरवठ्या ची गरजा दर्शवितात आणि पुढील पातळीसाठी एक संदर्भ बिंदू. अभ्यासाच्या / विकासाच्या टप्प्या साठी देखील पुरवले जाते.
मुद्रा योजनेची सुरुवात
माननीय अर्थमंत्री श्री अरुण जेटली यांनी सादर केलेल्या केंद्रीय अर्थसंकल्पात २०१५ – २०१६ मध्ये मुद्रा बँक तयार करण्याची घोषणा केली. त्यानुसार या योजनेची स्थापना केली गेली. कंपनी अ‍ॅक्ट २०१३ नुसार मार्च २०१५ मध्ये कंपनी म्हणून आणि 07 एप्रिल २०१५ रोजी आरबीआयकडे नॉन-बँकिंग फायनान्स संस्था म्हणून स्थापना करण्यात आली. मुद्रा योजनेचा शुभारंभ माननीय पंतप्रधान यांनी ०८ एप्रिल, २०१५ रोजी नवी दिल्लीतील विज्ञान भवन येथे आयोजित कार्यक्रमात केला.
मुद्रा योजने चे ध्येय
आर्थिक यश आणि आर्थिक सुरक्षा मिळविण्यासाठी त्याच्या भागीदार संस्थांसह सर्वसमावेशक, टिकाऊ आणि मूल्य-आधारित उद्योजकता संस्कृती तयार करणे. हे या योजनेचे लक्ष आहे.
मुद्रा योजने चे उद्दीष्ट
या योजनेचे मूळ उद्दीष्ट म्हणजे भागीदार संस्थांच्या विकास आणि संवर्धन करणे आणि सूक्ष्म उद्योग क्षेत्राच्या वाढीसाठी एक परिसंस्था तयार करून सर्वसमावेशक आणि टिकाऊ पद्धतीने त्यांची वाढ करणे होय.
मुद्रा योजनेच्या भूमिका आणि जबाबदाऱ्या
सूक्ष्म उद्योग विकसित करण्याच्या प्राथमिक उद्दीष्टाने मुद्रा योजनेची स्थापना करण्यात आली आहे. २ मार्च २०१५ च्या भारत सरकारच्या प्रसिद्धी निवेदनात वित्तपुरवठ्याचे उद्दीष्ट साध्य करण्यासाठी देशाला पुनर्वित्त करण्याच्या स्वरूपात चलनविषयक भूमिका व जबाबदारया दिल्या.
त्यानंतर, भारत सरकारने देखील निर्णय घेतला की मुद्रा पुनर्वित्त करण्यास सहाय्य करेल. तसेच या वेब पोर्टलचे व्यवस्थापन करून प्रधान मंत्री मुद्रा योजनेच्या माहिती ची देखरेख करेल. प्रधान मंत्री मुद्रा योजने अंतर्गत देण्यात आलेल्या कर्जाची हमी देण्यास सुलभ करेल आणि वेळोवेळी नियुक्त केलेल्या इतर कामांना स्वीकारेल. त्या अनुषंगाने गेल्या सहा वर्षापासून मुद्रा ही कामे करत आहेत.
मुद्रा / उत्पादन ऑफर
मायक्रो युनिट डेव्हलपमेंट फायनान्स एजन्सी लि. [मुद्रा] ही संस्था देशातील सूक्ष्म उद्योग क्षेत्राच्या विकासास समर्थन देणारी आहे. १० लाखांपर्यंत कर्जाची आवश्यकता असलेल्या सूक्ष्म युनिटसला कर्ज देण्यासाठी बँक / एमएफआय / एनबीएफसी यांना मुद्रा पुनर्वित्त सहाय्य पुरवते.
प्रधानमंत्री मुद्रा योजना (पीएमएमवाय)
पंतप्रधान मुद्रा योजना (PMMY) च्या तत्वाखाली, मुद्रा कंपनीने योजना तयार केल्या आहेत. लाभार्थी सूक्ष्म युनिट / उद्योजकाची वाढ / विकास आणि वित्तपुरवठा या तीन टप्यात उद्योजकाची वाढ करण्याची अवस्था दर्शविण्यासाठी तसेच वाढीच्या पुढील टप्प्यासाठी संदर्भ बिंदू देण्यासाठी या योजनेच्या विविध टप्याना ‘शिशु’, ‘किशोर’ आणि ‘तरुण’ असे नाव देण्यात आले आहे.
शिशुः ५०,००० / – पर्यंत कर्ज.
किशोरः ५०,००० / – पेक्षा जास्त कर्ज आणि ५००००० लाखांपर्यंत कर्ज.
तरुण: ५००००० लाखांपेक्षा जास्त आणि १००००० लाखांपर्यंतचे कर्ज.
या योजनेतून नव्या पिढीच्या इच्छुक तरुणांमध्ये उद्योजकतेला चालना देण्याच्या उद्देशाने शिशु वर्ग युनिट्चे महत्व लक्षात येते. आणि त्यानंतर किशोर आणि तरुण प्रवर्गात अधिक लक्ष केंद्रित केले जाते.
मुद्रां योजने कडून मिळणारे अर्थसहाय्य दोन प्रकारचे आहे
१ ) मायक्रो क्रेडिट योजने साठी (एमसीएस) एमएफआयद्वारे १ लाखांपर्यंतच्या कर्जासाठी वित्तपुरवठा केला जातो.
२ ) संदर्भ योजना साठी – वाणिज्य बँका / क्षेत्रीय ग्रामीण बँका / लघु वित्त बँका / नॉन बँकिंग फायनान्शिअल कंपन्या (एनबीएफसी) साठी पुनर्वित्त सहायता पुरवतात.
मुद्रा कर्जाचा उद्देश
मुद्रा कर्जाचा उपयोग वेगवेगळ्या उद्देशाने उत्पादन वाढविण्यासाठी केला जातो. तसेच यातून रोजगार निर्मिती होते. मुद्रा कर्जा द्वारे खालील व्यवसायासाठी कर्ज पुरवठा केला जातो.
१ ) विक्रेते, व्यापारी, दुकानदार आणि सेवा क्षेत्रातील इतर कामांसाठी व्यवसाय कर्ज.
२ ) मुद्रा कार्डांद्वारे कार्यरत भांडवली कर्ज.
३ ) मायक्रो युनिट्ससाठी उपकरणे खरेदी साठी कर्ज.
४ ) परिवहन वाहन कर्ज जे फक्त व्यावसायिक वापरासाठी असेल.
५ ) कृषी क्षेतातील उत्पादन प्रक्रीये साठी किंवा इतर नॉन-शेती उत्पन्न, उत्पन्नाच्या क्रियांसाठी कर्ज, उदा. मासेमारी, मधमाशी पालन, कोंबडी पालन, इ.
६ ) केवळ व्यावसायिक कारणांसाठी वापरले जातील असे ट्रॅक्टर, ट्रोली व दुचाकी.
खाली मुदतीच्या कर्जांतर्गत येणारया घटकांची एक यादी आहे:
१) परिवहन वाहन
वस्तूंच्या वाहतुकीसाठी खरेदी जी ऑटो रिक्षा, छोटी वाहतूक वाहने जी ३ चाकी, ई-रिक्षा, टॅक्सी इत्यादी. ट्रॅक्टर / ट्रॅक्टर ट्रॉली / पॉवर टिलर्स प्रधानमंत्री मुद्रा योजने अंतर्गत सहाय्य करण्यास पात्र आहेत. प्रधानमंत्री मुद्रा योजने अंतर्गत व्यावसायिक उद्देशाने वापरले जाणारे दोन चाकी वाहने पात्र आहेत.
२) सामाजिक आणि वैयक्तिक सेवा उपक्रम
सलून, ब्युटी पार्लर, व्यायामशाळा, बुटीक, टेलरिंग दुकाने, ड्राई क्लीनिंग, सायकल आणि मोटारसायकल दुरुस्तीची दुकाने, डीटीपी आणि छायाप्रती सुविधा, औषधांची दुकाने, कुरिअर एजंट्स इ पण पात्र असतात.
३ ) अन्न प्रक्रिया उत्पादन क्षेत्र
पापड बनवणे, लोणचे बनवणे, जाम / जेली बनवणे, ग्रामीण स्तरावर शेतीमाल उत्पादनाचे जतन, स्वीट ची दुकाने, छोटे फूड स्टॉल्स आणि डे टू डे कॅटरिंग / कॅन्टीन सेवा, कोल्ड साखळी वाहने, कोल्ड स्टोरेज, आईस मेकिंग युनिट, आईस्क्रीम सारखे युनिट बनविणे, बिस्किट, ब्रेड बनवणे इ या साठी पात्र असतात.
४ ) वस्त्रोद्योग उत्पादने
हँडलूम, पॉवरलूम, खादी प्रक्रिया, झरी आणि जरदोझी वर्क, पारंपारिक भरतकाम आणि हाताने तयार केलेले काम, पारंपारिक रंगकाम आणि मुद्रण, कपड्यांचे डिझाइन, विणकाम, सूती जिनिंग, संगणकीकृत भरतकाम, स्टिचिंग आणि इतर वस्त्रोद्योग नसलेली उत्पादने जसे की बॅग, वाहन उपकरणे , फर्निशिंग अ‍ॅक्सेसरीज इ या साठी पात्र असतात.
5 ) व्यापारी आणि दुकानदारांसाठी व्यवसाय कर्ज
व्यक्तींना त्यांची दुकाने / व्यापार / व्यवसाय व सेवा / सेवा उपक्रम आणि शेती नसलेले उत्पन्न निर्माण करणारे उपक्रम / कर्जदाराच्या लाभार्थी कर्जाच्या आकारासह दहा लाखांपर्यंत कर्ज देण्यास आर्थिक सहाय्य करते.
६ ) सूक्ष्म युनिट्ससाठी उपकरणे खरेदी साठी वित्त योजना
१० लाखांपर्यंत प्रति लाभार्थी कर्जाच्या आकारात आवश्यक यंत्रणा / उपकरणे खरेदी करून सूक्ष्म उद्योगांची स्थापना करण्या साठी कर्ज .
७ ) कृषी क्षेत्राशी संबंधित उपक्रम
कृषीशी संबंधित उपक्रम, उदा. मासे पालन आणि विहिरी आणि या सेवांना सहाय्य करणार्‍या सेवा जी रोजीरोटीस उत्तेजन देतात किंवा उत्पन्न मिळवितात. ही प्रधानमंत्री मुद्रा योजने अंतर्गत कर्जा साठी पात्र असतील.
मुद्रा योजने साठी पात्रता आणि कागतपतत्रे
छोटा व्यवसाय सुरु करणारे लोक आणि तसेच लहान व्यवसायात वाढ होण्या आधीच मुद्रा कर्ज योजने साठी अर्ज करू शकतात.
१ ) कर्ज घेत असलेल्या व्यक्तीचे वय १८ वर्षा पेक्षा कमी नसले पाहिजे.
२ ) अर्जदारकोणत्याही बँकेत डिफॉल्टर असू नये.
३ ) आधार कार्ड.
४ ) पॅन कार्ड.
५ ) अर्जदाराचा कायम स्वरूपी पत्ता.
६ ) व्यवसाय पत्ता आणि स्थापना प्रमाणपत्र.
७ ) मागील तीन वर्षांची बँक स्टेटमेंट.
८ ) प्राप्तिकर परतावा आणि सेल्फ टॅक्स रिटर्न्स.
९ ) पासपोर्ट साइज फोटो.
मुद्रा योजने साठी ऑनलाईन अर्ज करण्याची प्रक्रिया
सर्व प्रथम आपणास मुद्रा योजनेच्या आधिकारिक वेबसाईट वर जावे लागेल.
१ ) या प्रकारे मुख्यपृष्ठ आपल्यासमोर उघडेल.
२ ) मुख्यपृष्ठावर आपल्याला मुद्रा योजनेचे प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत.
शिशु’, ‘किशोर’ आणि ‘तरुण.
३ ) यानंतर आपल्यासमोर एक नवीन पृष्ठ उघडेल.
४ ) आपल्याला या पृष्ठावरून अर्ज डाउनलोड करावा लागेल.
५ ) त्यानंतर तुम्हाला या अर्जाचा प्रिंट आउट घ्यावा लागेल.
६ ) आता आपल्याला अर्जामध्ये विचारलेल्या सर्व महत्वाच्या माहिती काळजीपूर्वक भराव्या लागतील.
७ ) यानंतर आपल्याला सर्व महत्वाची कागदपत्रे जोडावी लागतील.
८ ) आता तुम्हाला हा अर्ज तुमच्या जवळच्या बँकेत जमा करायचा आहे.
९ ) आपल्या अर्जाच्या पडताळणीनंतर, कर्ज आपल्यास 1 महिन्याच्या आत देण्यात येईल.
मुद्रा पोर्टलवर लॉग इन करण्याची प्रक्रिया
1) सर्वप्रथम आपल्याला मुद्रा योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
2)आता मुख्यपृष्ठ आपल्यासमोर उघडेल.
3)मुख्य पृष्ठावर, आपल्याला लॉगिन बटणावर क्लिक करावे लागेल.
3) आता आपल्यासमोर एक नवीन पृष्ठ उघडेल ज्यामध्ये आपल्याला आपले वापरकर्ता नाव, संकेतशब्द आणि कॅप्चा कोड प्रविष्ट करावा लागेल.
4) आता आपल्याला लॉगिन बटणावर क्लिक करावे लागेल.
5) आपण मुद्रा पोर्टलवर लॉगिन करण्यात सक्षम असाल.
प्रधानमंत्री मुद्रा लोन योजना 2021 मध्ये अर्ज कसा करावा?
- या योजनेंतर्गत, इच्छुक लाभार्थी ज्यांना कर्ज मिळण्यासाठी अर्ज करावयाचे आहेत त्यांनी आपल्या सर्व कागदपत्रांसह जवळच्या सरकारी बँक, खाजगी बँक, ग्रामीण बँक आणि वाणिज्य बँक इ. मध्ये अर्ज करू शकतात.
- यानंतर ज्या बँकेतून तुम्हाला कर्ज घ्यायचे आहे व ज्या बँकेतून अर्ज भरावा.
- फॉर्म भरल्या नंतर आणि आपल्या सर्व कागदपत्रांसह ते जोडा आणि ते बँक अधिकाऱ्या कडे सुपूर्त करा.
- आपल्या सर्व कागदपत्रांची बँकेने पडताळणी केल्यानंतर बँक आपल्याला 1 महिन्याच्या कालावधीत कर्ज देईल.
मुद्रा लोन व्याजदर
| बँक | व्याज दर | प्रोसेसिंग फी | कमाल लोन राशि | लोन भरणा कालावधी |
| स्टेट बैंक ऑफ इंडिया | 9.75% पासून शुरु | शिशु योजने साठी काहीच नाही | ₹ 10 लाखा परेंत | 5 वर्षा परेंत |
| ओरिएंटल बैंक ऑफ कॉमर्स | 8.15% पासून शुरु | कर्ज मागणी नुसार | ₹ 10 लाखा परेंत | 5 वर्षा परेंत |
| बैंक ऑफ बड़ौदा | 9.65% पासून सुरु + SP (स्ट्रैटिजिकल प्रीमियम) | शून्य | ₹ 10 लाखा परेंत | 5 वर्षा परेंत |
| कॉर्पोरेशन बैंक | 9.35% पासून शुरु | कर्ज मागणी नुसार | ₹ 10 लाखा परेंत | 7 वर्षा परेंत |
| बैंक ऑफ महाराष्ट्र | 8.55% पासून शुरु | कर्ज मागणी नुसार | ₹ 10 लाखा परेंत | 5 वर्षा परेंत |
| आंध्रा बैंक | 8.20% पासून शुरु | कर्ज मागणी नुसार | ₹ 10 लाखा परेंत | 5 वर्षा परेंत |
| पंजाब नेशनल बैंक | 9.60% पासून शुरु | कर्ज मागणी नुसार | ₹ 10 लाखा परेंत | 5 वर्षा परेंत |