नमस्कार मित्रांनो, आज आपण या लेखातुन अश्वगंधा चे फायदे मराठी मधुन समजुन घेण्याचा प्रयत्न करणार आहोत. तसेच यामध्ये अश्वगंधा चे दुष्परिणाम, आरोग्यसाठी फायदे तसेच अश्वगंधा कसे घ्यावे ते समजुण घेण्याचा प्रयत्न करणार आहोत. हा लेख अश्वगंधाचे पारंपारिक उपयोग, ते कसे घ्यावे आणि त्याचे संभाव्य आरोग्याला फायदे आणि धोके पाहण्याचा प्रयत्न करते.
Table
अश्वगंधा चे फायदे मराठी:
तणाव आणि चिंता कमी करण्यासाठी आणि अनेक जुन्या ऊपाया पध्दतीचे व्यवस्थापन करण्यासाठी लोक अनेकदा अश्वगंधा वापरतात. या उद्देशांसाठी अश्वगंधाच्या परिणामकारकतेचे संशोधन अजुन अनिर्णित अवस्थेत आहे. शेकडो वर्षांपासून लोक औषधी हेतूंसाठी अश्वगंधाची मुळे आणि केशरी-लाल रंग असलेले फळ वापरत आहेत. या औषधी वनस्पतीला हिवाळी चेरी असेही म्हणतात. “अश्वगंधा” हे नाव त्याच्या मुळाच्या वासाचे वर्णन करते, याचा अर्थ “घोड्यासारखा” आहे. व्याख्येनुसार अश्व म्हणजे घोडा.
अश्वगंधा चा वापर:
प्रॅक्टिशनर्स या औषधी वनस्पतीचा वापर ऊर्जा वाढवण्यासाठी आणि तणाव आणि चिंता कमी करण्यासाठी सामान्य टॉनिक म्हणून करतात. काहीजण असा दावा करतात की औषधी वनस्पती विशिष्ट कर्करोग, अल्झायमर रोग आणि चिंता विकारासाठी फायदेशीर असते. यामधे अधिक संशोधन होण्याची आवश्यक आहे. आजपर्यंत, अश्वगंधाच्या आरोग्य विषयक फायद्यांचा आश्वासक अभ्यास प्रामुख्याने प्राण्यांमध्ये झाला आहे.
अश्वगंधा कशासाठी वापरतात?
आयुर्वेदिक औषधीमध्ये अश्वगंधा ही एक महत्त्वाची औषधी वनस्पती आहे. ही जगातील सर्वात जुनी वैद्यकीय प्रणाली आणि भारतातील आरोग्यसेवा प्रणालींपैकी एक आहे. आयुर्वेदिक औषधात अश्वगंधा हे रसायन मानले जाते. याचा अर्थ मानसिक आणि शारीरिक दृष्ट्या तारुण्य टिकवून ठेवण्यास मदत होते. औषधी वनस्पतींचे न्यूरोप्रोटेक्टिव्ह आणि दाहक-विरोधी प्रभाव असू शकतात असे सूचित करणारे काही पुरावे आहेत. जळजळ अनेक आरोग्य परिस्थितींवर अवलंबून असते आणि जळजळ कमी केल्याने शरीराला विविध परिस्थितींपासून संरक्षण मिळू शकते. उदाहरणार्थ, लोक पुढील उपचारांसाठी अश्वगंधा वापरतात: ताण, चिंता, थकवा, वेदना, त्वचेची स्थिती, मधुमेह, संधिवात, अपस्मार. वेगवेगळ्या उपचारांमध्ये पाने, बिया आणि फळांसह वनस्पतीच्या वेगवेगळ्या भागांचा वापर केला जातो. ही औषधी वनस्पती पाश्चिमात्य देशांमध्ये लोकप्रिय होत आहे. आज, लोक युनायटेड स्टेट्समध्ये पूरक म्हणून अश्वगंधा खरेदी करू शकतात.
अश्वगंधाचे आरोग्यासाटी फायदे काय आहेत?
वैज्ञानिक अभ्यासांनी असे सुचवले आहे की अश्वगंधा अनेक परिस्थितींसाठी फायदेशीर असू शकते. ते म्हणतात कि, संशोधकांना मानवी शरीरात औषधी वनस्पती कशी प्रतिक्रिया देते याबद्दल बरेच काही माहित नाही. आतापर्यंतच्या बहुतेक अभ्यासांमध्ये प्राणी किंवा पेशींचे मॉडेल वापरले गेले आहेत, याचा अर्थ शास्त्रज्ञांना हे माहित नाही की तेच परिणाम मानवांमध्ये होतील की नाही.
खालील गोष्टींसाठी अश्वगंधा वापरण्याचे समर्थन करणारे काही पुरावे आहेत – अश्वगंधा चे फायदे मराठी:
तणाव आणि चिंता:
लोराझेपाम या शामक आणि चिंताग्रस्त औषधाच्या तुलनेत अश्वगंधा चिंतेच्या लक्षणांवर शांत प्रभाव टाकू शकते. 2000 मध्ये झालेल्या अभ्यासात असे सुचवण्यात आले आहे की औषधी वनस्पतीचा लोराझेपाम बरोबर तुलनात्मक चिंता कमी करणारा प्रभाव आहे, असे सूचित करते की चिंता कमी करण्यासाठी अश्वगंधा तितकीच प्रभावी असू शकते. तथापि, संशोधकांनी हा अभ्यास मानवांवर नव्हे तर उंदरांवर केला.
2019 च्या ट्रस्टेड सोर्स इन ह्युमन्सच्या अभ्यासात, संशोधकांना असे आढळून आले की 240 मिलीग्राम (मिग्रॅ) अश्वगंधाचा दैनिक डोस घेतल्याने प्लेसबोच्या तुलनेत लोकांच्या तणावाची पातळी लक्षणीयरीत्या कमी होते. यामध्ये कॉर्टिसोलच्या कमी झालेल्या पातळीचा समावेश आहे, जो एक तणाव संप्रेरक आहे. मानवांमध्ये 2019 च्या आणखी एका अभ्यासात, दररोज 250 मिग्रॅ किंवा 600 मिग्रॅ अश्वगंधा घेतल्याने तणावाची पातळी कमी झाली, तसेच कोर्टिसोलची पातळी कमी झाली. हे संशोधन आश्वासक असले तरी, शास्त्रज्ञांना चिंतेवर उपचार करण्यासाठी औषधी वनस्पतीची शिफारस करण्यापूर्वी अधिक डेटा गोळा करणे आवश्यक आहे.
संधिवात:
अश्वगंधा वेदना निवारक म्हणून काम करू शकते, मध्यवर्ती मज्जासंस्थेच्या बाजूने वेदना संकेतांना प्रतिबंधित करते. त्यात काही दाहक-विरोधी गुणधर्म देखील असू शकतात. या कारणास्तव, संधिवात संधिवातांसह संधिवातांच्या प्रकारांवर उपचार करण्यासाठी काही संशोधनांनी ते प्रभावी असल्याचे दर्शविले आहे. 2015 च्या एका लहानशा अभ्यासात 125 लोकांमध्ये सांधेदुखी असलेल्या ट्रस्टेड सोर्समध्ये संधिवाताचा उपचार पर्याय म्हणून औषधी वनस्पतीची क्षमता असल्याचे आढळून आले.
हृदयाचे आरोग्य:
काही लोक त्यांच्या हृदयाचे आरोग्य सुधारण्यासाठी अश्वगंधा वापरतात, यासह उच्च रक्तदाब कमी करणे, उच्च कोलेस्टेरॉल कमी करणे, छातीत दुखणे कमी करणे, हृदयरोग प्रतिबंधित तथापि, या फायद्यांचे समर्थन करण्यासाठी थोडे संशोधन आहे. मानवांमध्ये 2015 च्या एका अभ्यासाने असे सुचवले आहे की अश्वगंधा मुळाचा अर्क एखाद्या व्यक्तीच्या हृदयाच्या श्वासोच्छवासाची सहनशक्ती वाढवू शकतो, ज्यामुळे हृदयाचे आरोग्य सुधारू शकते. तथापि, अधिक संशोधन आवश्यक आहे.
अल्झायमर उपचार:
2011 च्या पुनरावलोकनानुसार, ट्रस्टेड सोर्स, अल्झायमर रोग, हंटिंग्टन रोग आणि पार्किन्सन रोग यांसारख्या न्यूरोडीजेनेरेटिव्ह परिस्थिती असलेल्या लोकांमध्ये मेंदूचे कार्य मंद किंवा रोखण्याच्या अश्वगंधाच्या क्षमतेचे अनेक अभ्यासांनी परीक्षण केले आहे. ही परिस्थिती जसजशी वाढत जाते, तसतसे मेंदूचे काही भाग आणि त्याचे संयोजी मार्ग खराब होतात, ज्यामुळे स्मरणशक्ती आणि कार्य कमी होते. हे पुनरावलोकन सूचित करते की रोगाच्या सुरुवातीच्या काळात जेव्हा अश्वगंधा घेतात तेव्हा ते संरक्षण प्रदान करण्यास सक्षम असू शकते.
कर्करोग:
2011 पुनरावलोकन विश्वसनीय स्त्रोताने काही आशादायक अभ्यासांचे देखील वर्णन केले आहे ज्यामध्ये असे आढळले आहे की अश्वगंधा विशिष्ट कर्करोगांमध्ये पेशींची वाढ थांबवू शकते. यामध्ये प्राण्यांच्या अभ्यासात फुफ्फुसातील ट्यूमर कमी करणे समाविष्ट आहे.
अश्वगंधा कशी घ्यावी:
अश्वगंधाचा डोस आणि लोक त्याचा वापर कसा करतात हे ते ज्या स्थितीवर उपचार करू इच्छितात त्यावर अवलंबून असते. आधुनिक क्लिनिकल चाचण्यांवर आधारित कोणतेही मानक डोस नाहीत. वेगवेगळ्या अभ्यासांनी वेगवेगळे डोस वापरले आहेत. काही संशोधने असे सूचित करतात की दररोज 250-600 mg घेतल्याने तणाव कमी होतो. इतर अभ्यासांनी जास्त डोस वापरले आहेत. कॅप्सूल डोसमध्ये सहसा 250 ते 1,500 mg अश्वगंधा असते. औषधी वनस्पती कॅप्सूल, पावडर आणि द्रव अर्क स्वरूपात येते. काही प्रकरणांमध्ये, उच्च डोस घेतल्याने अप्रिय दुष्परिणाम होऊ शकतात. अश्वगंधासह कोणतेही नवीन हर्बल सप्लिमेंट घेण्यापूर्वी आरोग्य व्यावसायिकांशी सुरक्षितता आणि डोसबद्दल बोलणे चांगले.
अश्वगंधाचे दुष्परिणाम आहेत का?
लोक सहसा अश्वगंधा लहान ते मध्यम डोसमध्ये सहन करू शकतात. तथापि, संभाव्य दुष्परिणामांचे पूर्णपणे परीक्षण करण्यासाठी पुरेसे दीर्घकालीन अभ्यास झालेले नाहीत. मोठ्या प्रमाणात अश्वगंधा घेतल्याने पाचन बिघडणे, अतिसार, मळमळ आणि उलट्या होऊ शकतात. हे आतड्यांसंबंधी श्लेष्मल त्वचा च्या जळजळीमुळे असू शकते.
अश्वगंधा सुरक्षित आहे का?
गर्भवती महिलांनी अश्वगंधा वापरणे टाळावे कारण यामुळे गर्भाला त्रास होऊ शकतो आणि अकाली प्रसूती होऊ शकते. आयुर्वेदिक औषधी वनस्पतींसाठी आणखी एक संभाव्य चिंता अशी आहे की अन्न आणि औषध प्रशासन उत्पादकांचे नियमन करत नाही. याचा अर्थ असा आहे की ते औषध कंपन्या आणि अन्न उत्पादकांच्या समान मानकांवर अवलंबून नाहीत. औषधी वनस्पतींमध्ये जड धातूंसारखे दूषित घटक असू शकतात किंवा त्यामध्ये वास्तविक औषधी वनस्पती नसू शकतात. लोकांनी कोणतेही उत्पादन खरेदी करण्यापूर्वी निर्मात्यावर काही संशोधन केले पाहिजे. नॅशनल सेंटर फॉर कॉम्प्लिमेंटरी अँड इंटिग्रेटिव्ह हेल्थ ट्रस्टेड सोर्सच्या मते, काही आयुर्वेदिक उत्पादनांमध्ये शिसे, पारा आणि आर्सेनिक असू शकतात जे तंज्ञ मानवी दैनंदिन सेवनासाठी स्वीकार्य मानतात.
यामधुन आपन काय समजु शकतो:
- आयुर्वेदिक औषधामध्ये अश्वगंधा ही हर्बल उपचार आहे. काही अभ्यासांनी असे सुचवले आहे की अश्वगंधाचे अनेक आरोग्य फायदे असू शकतात, ज्यात तणाव आणि चिंता कमी करणे आणि संधिवात सुधारणे समाविष्ट आहे.
- अश्वगंधा वापरण्यापूर्वी गर्भवती स्त्रिया आणि आधीच अस्तित्त्वात असलेल्या आरोग्य स्थिती असलेल्या लोकांनी त्यांच्या डॉक्टरांशी बोलले पाहिजे.
- आतापर्यंतचे अनेक अभ्यास कमी प्रमाणात आहेत, प्राण्यांवर केले गेले आहेत किंवा त्यांच्या रचनेत त्रुटी आहेत. या कारणास्तव, संशोधक खात्रीने सांगू शकत नाहीत की हा एक प्रभावी उपचार आहे. यामधे अधिक काम आवश्यक आहे.
- एखाद्या व्यक्तीने उपचार योजनेचा भाग म्हणून ही औषधी वनस्पती वापरण्याचे निवडल्यास, त्यांनी प्रथम त्यांच्या डॉक्टरांशी चर्चा करणे सुनिश्चित केले पाहिजे.
आज आपण अश्वगंधा चे फायदे मराठी या लेखातुन अश्वगंधा चे फायदे समजुन घेण्याचा प्रयत्न केला. आपनास हा लेख कसा वाटला कमेन्ट करुन नक्की कळवा.
आपण हे पण वाचु शकता…
1) Depression meaning in Marathi.
2) Homeopathy meaning in Marathi.
खालील लींक वरून अश्वगंधा खरेदी करा…