एक संघीय प्रणाली म्हणून, भारत संसदीय सरकारचा सार्वभौम, धर्मनिरपेक्ष , लोकशाही प्रजासत्ताक देश आहे. राष्ट्रपती हे या युनियनच्या नामधारी प्रमुख आहेत. व पंतप्रधान हे कार्यकारी प्रमुख. राज्याची सरकारची व्यवस्था हि केंद्रीय यंत्रणेशी नेमकी जुळण्यासाठी भारतात काही राज्य आणि काही केंद्रशाषित प्रदेशाची निर्मिती करण्यात आली आहे. देशात २८ राज्ये आणि ८ केंद्रशासित प्रदेश आहेत. केंद्रशासित प्रदेशांचे अध्यक्ष राष्ट्रपतींनी नेमलेल्या प्रशासकाद्वारे केले जातात. तर राज्य आपल्या केन्द्रीय सरकार प्रमाने राज्य सरकार काम करते. या विभागात आपल्याला भारतातील राज्य व राजधानी चा परिचय करून देतो.
Table
भारतातील राज्य व राजधानी – INDIAN STATE AND CAPITALS
क्रमांक | राज्य | राजधानी | स्थापना |
१ | आंध्र प्रदेश | अमरावती | १ ऑक्टो. १९५३ |
2 | आसाम | गुवाहाटी | १ नोव्हें. १९५६ |
3 | बिहार | पाटणा | १ नोव्हें. १९५६ |
4 | कर्नाटक | बेंगलोर | १ नोव्हें. १९५६ |
5 | केरळ | तिरुवनंतपूरम | १ नोव्हें. १९५६ |
6 | मध्य प्रदेश | भोपाळ | १ नोव्हें. १९५६ |
7 | ओडिशा | भुवनेश्वर | १ नोव्हें. १९५६ |
8 | राजस्थान | जयपूर | १ नोव्हें. १९५६ |
9 | तमिळनाडू | चेन्नई | १ नोव्हें. १९५६ |
10 | उत्तर प्रदेश | लखनऊ | १ नोव्हें. १९५६ |
11 | पश्चिम बंगाल | कोलकाता | १ नोव्हें. १९५६ |
12 | महाराष्ट्र | मुंबई | १ मे १९६० |
13 | गुजरात | गांधीनगर | १ मे १९६० |
14 | नागालँड | कोहिमा | १ डिसेंबर १९६३ |
15 | पंजाब | चंदिगढ | १ नोव्हें. १९६६ |
16 | हरियाणा | चंदिगढ | १ नोव्हें. १९६६ |
17 | हिमाचल प्रदेश | शिमला | २५ जाने. १९७१ |
18 | मेघालय | शिलॉंग | २१ जाने. १९७२ |
19 | मणिपूर | इंफाळ | २१ जाने. १९७२ |
20 | त्रिपुरा | आगरतला | २१ जाने. १९७२ |
21 | सिक्किम | गंगटोक | २६ एप्रिल १९७५ |
22 | अरुणाचल प्रदेश | इटानगर | २० फेब्रु. १९८७ |
23 | मिझोराम | ऐझवाल | २० फेब्रु. १९८७ |
24 | गोवा | पणजी | ३० मे १९८७ |
25 | छत्तीसगड | रायपूर | १ नोव्हें. २००० |
26 | उत्तरांचल | डेहराडून | ९ नोव्हें. २००० |
27 | झारखंड | रांची | १५ नोव्हें. २००० |
28 | तेलंगणा | हैद्राबाद | २ जून २०१४ |
भारतात ३१ ऑक्टोबर २०१९ तारखेपासून जम्मू आणि काश्मीर या राज्याचे विभाजन करून जम्मू काश्मीर व लडाक हे दोन केंद्रशासित प्रदेश निर्माण करण्यात आल्या मुळे सध्या भारतात राज्यांची संख्या २९ वरून २८ झाली आहे. तसेच दादरा व नगर हवेली आणि दिव दमण यांचे एकत्रीकरण केले आहे. त्यामुळे भारतात सध्या २८ राज्य आणि ८ केंद्रशासित प्रदेश आहे.
आज आपण भारतातील राज्य आणि राजधानी चा विचार केला. त्यासोबत आपण पाहूयात कि भारताबद्दल काही महत्त्वाचे तथ्य.
भारता बद्दल काही महत्त्वाचे तथ्य
भारत हा बहुरंगी विविधता आणि समृद्ध सांस्कृतिक वारसा असलेला जगातील सर्वात प्राचीन संस्कृतींपैकी एक आहे. यासह, बदलत्या काळाबरोबर भारताने स्वतःलाही घडवले आहे. स्वातंत्र्यप्राप्तीनंतर भारताने बहु पक्षीय सामाजिक व आर्थिक प्रगती केली आहे. भारत कृषी क्षेत्रात स्वयंपूर्ण झाला आहे. आता जगातील सर्वाधिक औद्योगिक देशांमध्येही भारत गणला जातोय . क्षेत्रफळाने जगातील सातव्या क्रमांकाचा देश असल्याने भारत उर्वरित आशियाखेरीज वेगळा दिसतोय . भरतात विविध पर्वत रांगा आणि तिनी बाजूने असलेला समुद्रा द्वारे आपली एक वैशिष्ट्य पूर्ण आशी ओळख निर्माण केलीय. त्याच्याभोवती हिमालयातील एक विशाल पर्वत श्रेणी आहे. पूर्वेस बंगालचा उपसागर, पश्चिमेस अरबी समुद्र व दक्षिणेस हिंद महासागर भारताची सीमा निश्चित करतात.
मित्रानो आपणास भारतातील राज्य व राजधानी हा लेख कसा वाटला ते कमेंट करून नक्की कळवा.
आपण हे पण वाचू शकता…
३) भारत में कुल कितने राज्य हैं?